Замокот Котор

Од Википедија — слободната енциклопедија
Замокот Котор

Хрвојев град, исто така Которград

Котор Варош, Босна и Херцеговина
Координати 44,607007 N 17 370635 E
Тип Замок (станбен,утврдување)
Информации за локацијата

Сопственик Хрвоје Вукчиќ, босанско благородничко семејство на Хрватниќ

Состојба Уништен (национален споменик

на Босна и Херцеговина)

Историја на страницата

Изграден пред 1382 година (14 век)

Во употреба 1382 до 1853
Материјал варовник
Информации за гарнизонот

Минати командманти Хрватиниќ благородничко семејство

  Котор или Которград (Градот Котор), била средновековна тврдина над денешната населба Котор во Котор Варош, Босна и Херцеговина, ентитетот Република Српска, општина Котор Варош. За време на средновековното Кралство Босна, тврдината била развиена за да биде прво и омилено седиште на Хрвоје Вукчиќ, господар на Доњи Краји, парохијата Врбања, заедно на другите две, Кључ и Јајце.[1][2]

Историја[уреди | уреди извор]

Во некои неодамнешни (2002) извори се наведувало дека населбата под тврдината наречена Коториште,[3] која никогаш не одговарала на фактичката ситуација, бидејќи Коториште, населбата Котор Варош била на спротивниот (десен) брег на реката Врбања.

Во својата првобитна форма (чии урнатини сè уште постоеле, постоела кула, малку нагоре по сртот над реката Јакотина и зандана (веднаш над водопадот). Кулата и занданите биле поврзани со камени скалила, чии скршени остатоци се уште биле видливи. Во кулата, до ослободувањето на Котор Варош во 1945 година, постоело ѕвоно со импресивна големина.[4] Неговата судбина била непозната.

За прв пат Котор се споменувала во 1382 година. Му припаѓал на војводата Хрвоје Вукчиќ Хрватиниќ (1350-1416). Котор останал омилениот имот на Хрвоје, каде што починал.

Котор подоцна станал дел од Јајце Бановина, а Османлиите го освоиле во 1519 година, 52 години по официјалниот пад на Босна. Окупаторските сили за да ја осветлат долината Врбања, а најсилен отпор на нивното понатамошно продирање го пружела одбраната Котор во Бетл на Вечичко поле, проследена со Османлиите набргу и Бања Лука, Србац и Кобаш, Дервента и цела Посавина. Потоа, накратко преминал во Славонија.

Тимари од которскиот мустафхиз имало дури и во селата околу Високо и Високовиот Дубровник (веројатно главните трговски канцеларии). Хамдија Крешевљаковиќ претпоставувала дека мустафхизот „во Котор се иселил од град, кој бил поблиску до Високо“. До 1838 година, Котор имал свој екипаж. За време на австриската окупација на десниот брег на Сава, во Котор биле преместени екипажот и управата Кобашка капетанија, која била под јурисдикција на судската капетанија Јајце. Било забележано дека 1833 г. Во Котор бил воспоставен само еден пиштол.

Хамдија Крешевљаковиќ понатаму, според непишани извори, напишал:

...„Со името што ми е познато овие Диздари: „Хусеинага“ 1557 година, „Салихага“ до 1748 година, неговиот наследен „Авдага“ од 1758 до по 1793 година, „Мехмедага“ 1810 година и неговиот син „Абдурахманага“. 1816. Во 1858 година Салихага доброволно ја отстапил службата на неговиот брат Авдага во Тачбилу на 3.400 акчес.

Анонимниот опис вели дека малите тврдини во Котор, опкружени со ѕид, со мали топови, а со тоа и предградието, приближно седумдесет куќи...“

Крешевљаковиќ го одвел Јукиќ како извор на градот и тврдината Котор наречена Бобас, „и луѓето сè уште можеле да го слушнат „Бобац“ Да го напуштил градот Котор, научил да биде така наречен водопад под поранешните газди и моќен извор, еден од нив повеќе, вода за пиење Дури и во 1960-тите, за рамазански ифтар, водата се упатувала на пооддалечените домаќинства Котор Варош. „правилен“ „Бобас“.

Истражување и зачувување[уреди | уреди извор]

Сегашниот изглед на кулата и занданата била пример за невнимание и запоставување важен споменик на средновековната култура, а локалните власти немале или не знаеле како да ги искористат како вреден и профитабилен туристички бунар.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Kreševljaković H. (1953): Stari bosanski gradovi. Naše starine, I: 7-44.
  2. Pelidija E. (2002): Banjalučki boj iz 1737 - Uzroci i posljedice. El-Kalem, Sarajevo.
  3. Мrgič-Radојčić Ј. (2002): Donji Kraji: Krajina srednjovjekovne Bosne. Filozofski fakultet, Beograd, ISBN 868026959X.
  4. Samardžija S. (1983): Četrnaesta srednjobosanska NOU brigada. Skupština opštine Prnjavor, Banja Luka.

Поврзано[уреди | уреди извор]

  • Котор Варош
  • Доњи Краји
  • Хрвоје Вукчиќ Хрватиниќ